گیربکس متغیر پیوسته CVT چیست و چه کاربردی دارد؟
گیربکس متغیر پیوسته CVT چیست و چگونه کار میکند؟
CVT، در واقع مختصر شده Continuously Variable Transmission است که یک نوع گیربکس تک سرعته اتوماتیک می‌باشد. به لحاظ قابلیت پیاده‌سازی، میتوان از گیربکس CVT در انواع خودروها استفاده کرد، اما معمولاً بیشتر در خودروهای کوچک به کار گرفته میشود. به علت برخورداری این گیربکس از ابعاد و اندازه‌ای جمع و جور، استفاده از آن در خودروهای کوچک، باعث صرفه جویی در بسیاری از هزینه‌ها خواهد شد. سازندگانی از جمله تویوتا، نیسان و هیوندا در حال حاضر از CVT در خودروهای خود استفاده می‌کنند. همچنین خودرو Multitronic آئودی، دارای یکی از انواع گیربکس CVT است.
گیربکس CVT و گیربکسهای معمولی بسیار به هم شباهت دارند، اما تفاوت‌هایی نیز وجود دارد. برای مثال، در خودروهای مجهز به CVT پدال کلاچ تعبیه نشده است. همچنین اگر خودرویی با گیربکس CVT تولید شود، قاعدتاً از همان مدل با گیربکس دستی گرانتر خواهد بود.
نحوه کارکرد گیربکس CVT:
زمانی که گیبرکس‌های CVT را با سایر گیربکس‌ها مقایسه کنیم، متوجه آرایش ساده‌تر آنها خواهیم شد. این نوع گیربکس از دو قرقره مخروطی شکل که یک تسمه محرک V شکل آنها را به هم متصل کرده است، تشکیل میشود. یکی از این قرقره‌ها به موتور و دیگری به چرخ‌ها متصل میشود. هنگامی که پدال گاز فشار داده میشود، قرقره دور موتور چرخیده و مخروط بر اساس میزان قدرت مورد نیاز حرکت میکند. مخروط دیگر بر مبنای این چرخش تنظیم شده تا کشش اولیه را حفظ کرده و این باعث حفظ شتاب گیری خودرو خواهد شد.
جالب است بدانید که هر دو مخروط مستقل از هم حرکت خواهند کرد و این یعنی فقدان نسبت تنظیم دنده در این گونه اتومبیلها در قیاس با خودروهای معمولی. CVT در واقع یک واحد تک سرعته با نسبت دنده‌های نامحدود است.
ساختار و کارکرد گیربکس CVT
تفاوت گیربکس CVT با گیربکس معمولی چیست؟
یکی از مزایای فراموش نشدنی CVT، تواناییش در تغییر مداوم نسبت دنده است. این ویژگی باعث میشود صرف نظر از سرعت موتور آن، گیربکس همیشه در اوج راندمان خود عمل کند. بنابراین، CVTها معمولاً مصرف سوخت بهتری را ارائه می‌دهند، به خصوص در هنگام رانندگی در شهر.
همه ما سواری نرم تر خودرو را ترجیح میدهیم. باید گفت که اکثر خودروهای مجهز به CVT نسبت به خودروهای مشابه با گیربکس معمولی، از این مزیت برخوردار هستند. این ویژگی سی وی تی ناشی از عدم تغییر همیشگی انتقال است. زمانی که ماشین نیاز دارد نیروی اضافی دریافت کند، هیچ گونه تغییر ناگهانی دنده وجود ندارد و هیچ احساسی از پرتاب به جلو که گاهی اوقات با دنده معمولی احساس می‌کنید، وجود نخواهد داشت.
یک CVT از یک گیربکس معمولی، سبک تر است. سبکی به همراه عملکرد نرم تر، بهبود راندمان سوخت خودروهایی که مجهز به CVT هستند را به ارمغان می‌آورد. خودروهای CVT به دلیل عدم وجود دنده، به راحتی نسبت گشتاور ایده‌آل را پیدا کرده و آن را حفظ می‌کنند. زمان عبور از چراغ قرمز برای این خودروها و بالا رفتن از زمین‌های سخت آسان‌تر است، زیرا گیربکس متغیر به آن اجازه می‌دهد با "دنده" مناسب کار کند.
در حالی که عدم افزایش و کاهش دنده یکی از مزیت‌های CVT محسوب میشود، برخی از رانندگان حس حرکت وسیله نقلیه در نقاط تعویض دنده را از دست می‌دهند. درصورتی که از رانندگی تجربه اسپرت تری را انتظار دارید، لازم است بدانید در CVT فقدان دنده‌های ثابت، سواری را کمتر درگیر میکند.
در مقایسه با گیربکسهای اتوماتیک معمولی، تعمیر یا تعویض CVT احتمالا گزینه گرانی خواهد بود. برخی از مشکلات رایجی که مالکان با آن مواجه می‌شوند عبارتند از گرم شدن بیش از حد، سر خوردن و از دست دادن ناگهانی شتاب. لرزیدن خودرو نیز یک مشکل رایج است. از آنجایی عملکرد CVTها به تسمه‌ها بستگی دارد، اگر این تسمه‌ها دچار کشش بیش از حد یا سایش بیش از حد شوند، گیربکس می‌تواند به طور کامل از کار بیفتد.
انواع مدل گیربکس متغیر پیوسته CVT
در مجموع سه نوع گیربکس CVT وجود دارد:
1) اولین مدل آن گیربکس CVT با پولی قُطرمتغیر است که بر اساس پولی ساخته شده و طراحی زیرکانه ولی ساده‌ای دارد. این سیستم به جای استفاده از چرخدنده‌های فولادی که در گیربکسهای اتوماتیک معمولی یافت میشود، از مجموعه‌ای از تسمه‌ها و پولی‌ها تشکیل شده است تا تغییراتی غیرمحسوس در روند تغییر نسبت دنده ایجاد نماید و موتور همیشه با سرعت مناسب و دور موتور بهینه کار کند.
2) دومین مدل آن، «گیربکس CVT حلقوی یا چنبره‌ای» است که با نام غلتکی هم شناخته میشود. این گیربکس از دیسکها و غلتک‌هایی برای انتقال قدرت بهره میبرد. گیربکس CVT هیدرواستاتیک از «پمپهای حجم متغیر» و موتورهای هیدرواستاتیک بهره میبرد. گیربکسهای CVT برای خودروسازان ژاپنی بسیار محبوب هستند.
3) سومین مدل آن گیربکس CVT مغناطیسی است که برای خودروهای هیبریدی بکار میرود. ولی هنوز فراگیر نشده است.
همه چیز در مورد گیربکس CVT
تاریخچه گیربکس متغیر پیوسته CVT
سال 1886، این اولین بار است که حق اختراع گیربکس CVT توسط دیمالر و بنز به ثبت می‌رسد. علیرغم انجام ثبت اختراع در سال یاد شده، ایده طراحی گیربکس سی وی تی قرنهاست که وجود دارد. نقاش معروف ایتالیایی لئوناردو داوینچی، تصویری از آن را در سال 1490 میلادی کشیده بود.
در ابتدا، داوینچی یک طرح دستی از سیستم انتقال نیرو با ضریب متغیر، رسم کرده بود. این سیستم توسط شرکت خودروسازی هلندی داف در خودروهایش مورد استفاده قرار می‌گرفت. در حقیقت گیربکس اتوماتیک CVT که امروزه بسیار محبوب شده است و از آن در خودروها و موتورسیکلت‌ها استفاده می‌کنیم، توسط مهندس هلندی هاب فن دورن طراحی شده است.
اواخر دهۀ 1980 و اوایل دهۀ 90 بود که سوبارو با بهره گیری از گیربکس اتوماتیک CVT در خودروهای کوچک خود، زمینه رشد و قوت CVT را فراهم کرد. این اتومبیلها در توکیو به بازار عرضه شدند. مدت زمان کوتاهی از ورود گیربکس CVT به ایالات متحده نگذشته بود که اکثر تولید کنندگان، حداقل در یک مدل از خودروهای خود این گیربکس را به کار گرفته بودند. این اتفاق باعث شهرت و سرعت گرفتن بیشتر شناخت جایگاه و ارزش CVT شد.
گیربکسهای CVT پیشرفته و ارتقا یافته در اواخر دهۀ 90 و اوایل سال 2000 به عرصه بازار خودرو پای گذاشتند. تغییر و تکامل طراحی این گیربکس‌ها توانست توجه خودروسازان بیش‌تری را نظیر نیسان، آئودی، هوندا و میتسوبیشی به خود جلب کند.
مزایا و معایب گیربکس سی وی تی CVT
مزایا: تعویض دنده‌ی نامحسوس و نرم، مصرف سوخت پایین، بالاترین سطح استفاده‌ی بهینه از قدرت موتور.
معایب: صدای زوزه‌ی موتور در هنگام شتابگیری.
بیشتر بخوانید:
بیمارستان خودرو
مرکز تخصصی تعمیر گیربکس اتوماتیک در غرب تهران
جهت آشنایی بیشتر با مجموعه ی بیمارستان خودرو به پیج ما در صفحه ی اینستاگرام @carhospital.co سر بزنید.
نشانی بیمارستان خودرو: ستارخان، جنب برق آلستوم، خیابان نیرو
مهندس معصومی 09120727242
مهندس معتمد 09120727252