شمع مناسب خودروی شما چیست؟؟
یکی از کوچکترین و در عین حال موثر ترین قطعات در خودروهای احتراق داخلی شمع خودرو یا Sparkplug است.
این قطعه تاثیرگذاری زیادی بر روی عملکرد موتور،شتاب خودرو و حتی مصرف سوخت خواهد داشت.
حال که با اهمیت وجود شمع در موتور های احتراق داخلی آشنا شدید باید به این آگاهی برسید که چه شمعی برای موتور خودروی من مناسب است،تا با انتخابی مناسب شاهد بهترین عملکرد از موتور خودروی خود باشیم.
ما در ادامه با شما در رابطه با فاکتورهایی که در انتخاب یک شمع با توجه به طراحی و کارکرد موتور موثر است سخن خواهیم گفت برای کسب اطلاعات بیشتر با همراه باشید.
شمع پلاتینیوم یا شمع ایریدیوم؟؟
به طور کلی شمع ها بر اساس ساختار الکترود به سه دسته تقسیم می شوند.
شمع نیکلی
شمع پلاتینیوم
شمع ایریدیوم
این فلزات در برابر حرارت مقاومت متفاوتی دارند و لذا با توجه به طراحی موتور لازم است نسبت به تهیه ی شمع مناسب اقدام نمائید تا موتور در دورهای بالا با افت کیفیت جرقه مواجه نشود.
بهترین نوع شمع ها از نظر مقاومت حرارتی به ترتیب ایریدیوم،پلاتینیوم و نیکل است،شمع های نیکلی مقاومت پائینی نسبت به حرارت دارند و معمولا خیلی زود ذوب شده و کیفیت جرقه ی خود را از دست می دهند.
شمع سوزنی یا شمع معمولی؟؟
یکی از پارامتر ها در انتخاب شمع نوع الکترود آن است،الکترود ها در شمع معمولا به دو نوع معمولی و سوزنی تقسیم بندی می شوند.
شمع های معمولی شمع هایی با الکترود های گرد هستند که جنس آن ها از نیکل است،اینمدل شمع ها که در اکثر خودروهای داخلی به کار برده شده اند دارای کارایی نسبتا خوبی هستند ولی به دلیل استفاده از نیکل در آنها این آلیاژ مقاومت زیادی در برابر حرارت نداشته و به مرور الکترود از حالت استوانه ای خارج شده و خورده می شود.
با خورده شدن الکترود و افزایش فاصله ی فیلر شمع،شمع های معمولی کارایی خود را از دست می دهند و در واقع عمر مفید آنها را می توان بین ۲۰ تا ۲۵ هزار کیلومتر در نظر گرفت.
شمع های سوزنی دارای الکترودی شبیه به سوزن بود و این مدل هندسه کمک زیادی به متمرکز بودن جرقه ی شمع و در نتیجه بازدهی حداکثری احتراق می کند.
معمولا جنس شمع های سوزنی از پلاتینیوم یا ایریدیوم است که به طور کلی آنها را از شمع های نیکلی متفاوت می کند و معمولا در صورت توصیه ی شرکت سازنده شما می توانید جهت افزایش راندمان و همچنین افزایش طول عمر شمع در خودروی خود از شمع های سوزنی استفاده کنید.
عمر شمع ماشین
اگر با توجه به توصیه های شرکت سازنده شمع تهیه شده باشد می توان عمر آنها را اینگونه تخمین زد.
عمر شمع های معمولی یا نیکلی ۲۰ تا ۲۵ هزار کیلومتر
عمر شمع های سوزنی پلاتینیوم بین ۵۰ تا ۶۰ هزار کیلومتر
عمر شمع های سوزنی ایریدیوم تا ۱۰۰ هزار کیلومتر
دسته بندی شمع ها بر اساس کد حرارتی
شمع ها بر اساس مقاومت حرارتی به سه دسته تقسیم می شوند:
*شمع سرد
*شمع نیمه گرم
*شمع گرم
این تقسیم بندی بر برمبنای مقاومت حرارتی شمع است و بر این اساس هر شمع دارای یک کد حرارتی است.
بهترین روش انتخاب شمع بر اساس کد حرارتی توصیه شده ی شرکت سازنده است که تمامی پارامتر ها را نظیر دور موتور،حداکثر سرعت،دمای محیط، رطوبت هوا،توربو شارژ یا سوپر شارژ بودن و بسیاری از فاکتورهای دیگر را در نظر گرفته است.
شمع پایه کوتاه یا شمع سرد
شمع سرد شمع پایه کوتاهی است که انتقال حرارت آن بسیار بالاست و دمای احتراق را در خود نگه نمی دارد و لذا در موتورها با دمای بالا و تقویتی معمولا از این مدل شمع استفاده می شود.
شمع نیمه گرم
شمع نیمه گرم شمع های با پایه بلندتر نسبت به نوع سرد است و انتقال حرارت در آنها آهسته تر صورت می گیرد.
شمع گرم یا پایه بلند
شمع گرم نیز شمع پایه بلند است که معمولا حرارت حاصل از احتراق را در خود نگه میدارد و کمتر منتقل می کند به همین دلیل در موتور هایی با دمای پائین از این مدل شمع ها استفاده می شود.
در خودروهای کم حجم و سبک از شمع ها با کد حرارتی گرم تر و در موتور ها با حجم بالا از شمع ها با کد حرارتی سردتر استفاده می شود.
کد حرارتی در برند های مختلف به صورت متفاوت نام گذاری می شوند برای مثال در برند بوش کد ۱۰ شمع گرم و در برند NGK کد ۲ شمع گرممحسوب می شود.
در تصویر زیر جدولی را از چندین برند معتبر در رابطه با کد گذاری شمع ها بر اساس مقاومت حرارتی آورده ایم.
کد حرارتی در کجای شمع حک شده است؟؟
بر روی بدنه شمع کد هایی ثبت شده که شامل حروف و اعداد است.
برای مثال در شمع NGK با کد BKR6E عدد ۶ بیانگر کد حرارتی شمع است.
آچار شمع در خودروهای مختلف
آچار شمع بسته به نوع طراحی سر سیلندر در خودروهای مختلف متفاوت است.
در خودروهای انژکتور آچار ۱۶ و در موتور های یورو۴ از آچار ۱۴ و در خودروهای کاربراتوری از آچار ۲۱ جهت باز کردن شمع استفاده می شود.
فاصله دهنه ی شمع یا فیلر شمع
از پارامتر های مهم در عملکرد شمع گپ یا فاصله ی فیلر شمع است.
گپ که به فاصله ی بین الکترود مثبت و منفی گفته می شود یک حد استاندارد دارد که امکان دارد با توجه به جنس شمع در اثر فرسودگی این فاصله زیاد شود که در این صورت باعث کاهش عملکرد بهینه شمع و در نتیجه موتور می شود و می تواند مشکلاتی همچون احتراق ناقص،خام سوزی را به وجود آورد.
انواع شرکت های سازنده ی شمع
معمولا هر کمپانی با توجه به موقعیت های مکانی شمع خاصی را جهت استفاده در موتور های خود توصیه می کند.برای مثال در خودروهای آمریکایی از شمع های اتولایت و چمپیون و در خودروهای کره ای و ژاپنی معمولا از محصولات NGK و دنسو و همچنین از محصولات تورچ هم در خودروهای چینی استفاده می شود.